O Oceanie Atlantyckim

Ocean Atlantycki położony jest pomiędzy Euroazją, Afryką, Antarktydą oraz pomiędzy obiema Amerykami, Północną i Południową. Na południku 20°E, który przebiega przez Przylądek Igielny została wyznaczona umowna granica pomiędzy Oceanem Atlantyckim, a Oceanem Indyjskim.

Z kolei granica pomiędzy Atlantykiem a Oceanem Spokojnym przebiega wzdłuż południka 67°W. Granica ta biegnie więc od przylądka Horn do przylądka Prime Head. Spośród wszystkich oceanów, Ocean Atlantycki ma najbardziej wydłużony kształt. Południkowa rozciągłość tego oceanu wynosi mniej więcej 20,5 tysiąca kilometrów, zaś równoleżnikowa 13,5 tysiąca kilometrów. Średnia głębokość wynosi 3332 metry, największa około 9219 m.

Północna linia brzegowa Oceanu Atlantyckiego w przeciwieństwie do linii południowej jest silnie rozwinięta i mocno urozmaicona. Większość mórz i zatok znajduje się właśnie przy południkowej linii brzegowej. Morze Śródziemne i Morze Karaibskie stanowią główne odgałęzienia Atlantyku. Jednym z mniejszych odgałęzień jest Morze Bałtyckie. W północnej części Atlantyku leży z kolei więcej wysp. Do największych wysp położonych w tej części Atlantyku należą: Wielka Brytania, Kuba, Nowa Fundlandia, Islandia, Irlandia, Haiti. Na Morzu Śródziemnym i Karaibskim wyspy skupione są w większe grupy. Są to między innymi Wielkie i Małe Antyle. Ogólna powierzchnia wysp położonych na Atlantyku wynosi 4853 kilometrów kwadratowych. Najbardziej charakterystyczną cechą dna Atlantyku jest Grzbiet Śródatlantycki. Rozciąga się ona na środku oceanu. W pobliżu równika, na głębokości 7856 m, jest przerwany na dwie części. Jedna to Grzbiet Północnoatlantycki, druga to Grzbiet Południowoatlantycki.

Prądy morskie na Atlantyku płyną w dwóch kierunkach. Na półkuli północnej kierunek ten jest zgodny z ruchem wskazówek zegara, na półkuli południowej jest odwrotny. Powierzchniowe prądy wywoływane są wpływem stałych wiatrów. Pod ich wpływem w południowej i północnej części oceanu powstają dwa podstawowe systemy cyrkulacyjne. W wyniku wiejącego w kierunku równika pasatu powstaje prąd Południoworównikowy i Północnorównikowy. Prąd Północnorównikowy w pobliżu Bahamów powoduje powstanie Prądu Zatokowego nazywanego Golfsztromem. Wpływ tego prądu odczuwalny jest w Europie. Prądy te są ciepłe, przynoszą więc wysokie temperatury, często także deszcze. Prądem zimnym jest Prąd Labradorski i Prąd Kanaryjski.

Ocean Atlantycki ma stosunkowo chłodne wody. Co ciekawsze, wody w północnej jego części są cieplejsze od tych w części południowej. Różnica ta wynosi około sześciu stopni. Zróżnicowany jest także stopień zasolenia tych wód. Największe zasolenie występuje w okolicach równika, w strefie równikowej stopień zasolenia zmniejsza się. Zasolenie jest mniejsze także tam, gdzie wzrasta głębokość oceanu. Spośród wszystkich oceanów, Ocean Atlantycki jest oceanem najbardziej płytkim. W sporej części dna występują szelfy, których głębokość nie przekracza dwustu metrów. Przeważająca liczba szelfów występuje w północnej części oceanu.

Share This Post:

Add Comment