Żółwie morskie – fascynujące stworzenia z oceanu

Żółwie morskie są jednymi z najstarszych organizmów, które zasiedlają Ziemię. W dzisiejszym świecie możemy napotkać na siedem gatunków żółwi, które pamiętają czasy, w których po naszej planecie chodziły dinozaury. Te zwierzęta żyją w oceanach już od ponad 110 milionów lat. Niestety, niełatwo poznać ich zwyczaje, ponieważ są organizmami bardzo trudnymi do obserwacji. Przez praktycznie całe swoje życie mieszkają w morzach i oceanach, unikając towarzystwa. Poza okresami, w których dochodzi do zalotów i kojarzenia, starają się unikać wzajemnych kontaktów. Łączą się w większe grupy tylko podczas gniazdowania. Nawet wtedy jednak nie zachodzi między nimi zbyt wiele interakcji. Naukowcy podjęli już wiele badań nad życiem morskich żółwi, jednak wciąż pozostaje wiele zagadek, które nie doczekały się swojego rozwiązania.

Żółwie morskie mieszkają w tropikalnych i subtropikalnych wodach oceanów na całej kuli ziemskiej. Znakomicie przystosowały się ewolucyjnie do tego środowiska. Oddychają powietrzem, jednak są w stanie wytrzymać pod wodą nawet pięć godzin. Potrafią migrować na znaczne odległości podczas poszukiwań pokarmu i nierzadko przemierzają cały ocean. Przykładowo Żółw Karetta gniazduje w Japonii, a później udaje się na żerowiska z Baja California w Meksyku, przepływając przez cały Pacyfik. Żółwie skórzaste przyzwyczaiły się do życia w trudnych warunkach, w wodach, których temperatury sięgają nawet 5 stopni Celsjusza i mogą występować od Chile na południu aż po Alaskę na północy.

Sześć spośród wszystkich siedmiu gatunków żółwi morskich żyje w wodach przybrzeżnych Stanów Zjednoczonych. Jeden mieszka tylko i wyłącznie w Australii – żółw natator to zatem gatunek endemiczny. Ciała żółwi morskich posiadają opływowy kształt, duże płetwy i spłaszczoną skorupę, co optymalizuje zużycie energii podczas pływania. Różnią się barwą – mogą być żółte, zielonkawe lub prawie czarne. Co ciekawe inaczej niż żółwie lądowe nie są w stanie ukryć się w swojej muszli. Dieta żółwi jest bardzo różnorodna. Jedne z nich żywią się trawą morską, wodorostami i glonami, inne jedzą meduzy i drobne, miękkie zwierzęta. Jeszcze inne odżywiają się skorupiakami, gąbkami i ślimakami lub krabami i krewetkami.

Żółwie morskie rosną powoli i mija bardzo długi okres czasu zanim osiągną dojrzałość płciową. Dopóki to nie nastąpi, przez wiele lat dryfują na określonym obszarze. Później, gdy staną się dorosłe, potrafią pokonać nawet 3000 kilometrów, by dotrzeć do plaż, na których gniazdują. To plaże w regionie, w którym żółwie same przyszły na świat. Skąd wiedzą, jak tam dotrzeć? Tego nie wiemy. Do godów dochodzi latem na morzu, zwykle na miesiąc lub dwa przed gniazdowaniem. Samice przechowują w sobie plemniki samców, a sama ciąża trwa około 6-10 tygodni. Samice wychodzą na ląd w nocy i składają jaja w wykopanych przez siebie dziurach. W zależności od gatunku żółwia w gnieździe znajduje się od 30 do 200 jaj. Po zakopaniu swoich przyszłych dzieci samica powraca do oceanu i już nigdy nie dowie się, co stało się z jej potomstwem. Małe żółwie po wykluciu będą zdane tylko i wyłącznie na siebie. Samice będą znów gniazdować za 2-8 lat, w tych samych miejscach.

Niezwykle ciekawy jest fakt, że płeć małych żółwi zależy od temperatury piasku i jego koloru wokół gniazda. Ciepły i ciemny piasek sprzyja powstaniu samic, a chłodniejszy i biały – samców. Jaja wylęgają się po 7-12 tygodniach. W ciągu dwóch dni małe żółwie muszą wydostać się ze skorupek i dotrzeć do wody. Wiele z nich zginie po drodze, ale to nie koniec zagrożeń, które na nie czekają. Kluczowe są pierwsze dni. Żółwiątka muszą się wystrzegać ptaków, ludzi, pojazdów mechanicznych i dezorientacji przy sztucznym oświetleniu, zanieczyszczeń w wodzie, a także sieci rybackich. Nie wiemy dokładnie, co dzieje się z żółwiami od dotarcia do wody, gdy ich długość osiągnie 20-40 centymetrów, czyli w okresie 5-10 lat życia. Prawdopodobnie młode żółwie przebywają w przybrzeżnych wodach i żerują tam do momentu, w którym nie staną się gotowe do rozrodu.

Wśród głównych zagrożeń, jakie czyhają na żółwie są:

• Nadmierne oświetlenie plaż podczas nocnych gniazdowań żółwi – młode żółwie nie są w stanie dotrzeć do morza, bo myli je sztuczne światło,

• Zabudowywanie plaż, które ogranicza możliwość poruszania się po nich żółwi,

• Zaśmiecanie środowiska – plaż, wód oceanicznych,

• Zagrożenia mechaniczne (łodzie motorowe, sieci rybackie),

• Gatunki inwazyjne – w tym psy i koty, które odkopują jaja i je zjadają,

• Zmiany klimatyczne – podnoszenie się poziomu morza wpływa na zanikanie plaż i zmniejszenie ilości miejsca potrzebnego do gniazdowania, a podwyższona temperatura może mieć niekorzystny wpływ na równowagę płci żółwi.