Oceany stanowią największe obszary wodne, które charakteryzują się wyraźnie ukształtowanym dnem i określonym systemem prądów morskich. Są od siebie oddzielone kontynentami i grzbietami podmorskimi. Wyróżnia się następujący podział oceanów na:
– jeden ocean (wszechocean)
– trzy oceany (Ocean Spokojny, Atlantycki, Indyjski)
– cztery oceany (Ocean Spokojny, Atlantycki, Indyjski, Arktyczny)
– pięć oceanów( Ocean Spokojny, Atlantycki, Indyjski, Arktyczny, Południowy)
Ocean to całość wód morskich występujących na powierzchni Ziemi. Zajmuje około 71 procent powierzchni kuli ziemskiej. Morza stanowią część oceanów przylegając do kontynentów i podlegając ogromnym wpływom (w tym klimatycznym) mas lądowych. Morza otoczone są lądami całkowicie albo częściowo.
Pod względem położenia i sposobu połączenia z oceanem można dokonać podziału morza na:
– morza otwarte to morza bardzo szeroko połączone z oceanem jak np. Morze Północne
– morza przybrzeżne czyli morza oddzielone od oceanów łańcuchami wysp, lub półwyspami
– morza śródziemne, które można podzielić na: międzykontynentalne( położone między kontynentami i będzie to np. Morze śródziemne, Morze Czerwone) oraz wewnątrzkontynentalne (położone w granicach jednego kontynentu, są to zwykle płytkie morza szelfowe np. Morze Bałtyckie, Zatoka Perska, Morze Białe.
Można także wyodrębnić pewne formy struktury poszczególnych oceanów i do form ukształtowania dna oceanicznego należą:
– szelf
– stok kontynentalny
– basen oceaniczny
– rowy, wyspy, oraz grzbiety oceaniczne
Szelf – łagodnie opadający przybrzeżny fragment dna sięgający zwykle do głębokości ok. 200 m, ale to też obszar działalności człowieka- np. wydobycia kopalin, jak i połowu ryb i bezkręgowców.
Stok kontynentalny – forma przejściowa pomiędzy szelfem, a basenem oceanicznym. Ich głębokość może sięgać do kilku kilometrów, a długość nawet do kilkuset kilometrów. Stoki kontynentalne stanowią ok. 6% powierzchni Ziemi.
Baseny oceaniczne znajdują się na głębokości 4000-6000 m, stanowią 72 % powierzchni oceanu. Ze względu na wiek oraz stadium ewolucji możemy wyróżnić baseny oceaniczne, embrionalne, młodociane, dojrzałe, starcze i końcowe.
Rowy oceaniczne to najgłębsze miejsca oceanów. Ich głębokość wynosi średnio ponad 6000 m. Stanowią więc największe głębie oceaniczne na Ziemi. W ich strefie występują anomalia siły ciężkości jak i trzęsienia ziemi, które są dowodem na to, że rowy powstają wskutek działania sił tektonicznych. Najgłębszym rowem oceanicznym jest Rów Mariański. W rowach oceanicznych panuje całkowity mrok.
Grzbiety oceaniczne znajdują się w obrębie basenów oceanicznych. Powstają w miejscu tzw. strefie spreadingu, gdzie dwie płyty litosfery oddalają się od siebie. W miejscu, gdzie rozchodzą się dwie płyty oceaniczne wdzierają się nowe masy bazaltu, które wpływają na powiększanie dna oceanicznego.
Średnia głębokość oceanów wynosi 3711 m, natomiast maksymalna to 11 034 m (w Rowie Mariańskim). Zasolenie wód oceanicznych jest ich charakterystyczną cechą, które wpływa na temperaturę wody, jej gęstość, zamarzanie oraz życie organizmów żywych. Średnie zasolenie wód powierzchniowych sięga blisko 35% .
